Interview met Miljuschka

Foodkoningin van Nederland

Wie kent haar eigenlijk niet? Miljuschka Witzenhausen is al een flink aantal jaren aan de weg aan het timmeren in culinair Nederland. Van prachtige reisprogramma’s naar de lekkerste bakprogramma’s tot mooie kookboeken en sinds kort ook een eigen magazine. Deze duizendpoot zit nooit stil en reizen is een van haar favoriete bezigheden.

Natuurlijk was dat ook bij haar de afgelopen periode niet mogelijk maar met steeds meer landen die open gaan leek het me hét moment om de cheesecakequeen eens aan de tand te voelen over haar visie op reizen. En dan natuurlijk specifiek reizen in combinatie met eten.

Wat maakt de combinatie eten en reizen voor jou zo speciaal?

Waarom zou je gaan reizen als je niet gaat voor het eten? Sommige mensen denken waarschijnlijk, ik ga lekker naar het museum toe of cultuur snuiven. Sommige musea gaan ook over eten. Dat is dan de ideale combi voor mij. Je hebt in Azië een museum over noodles, een museum over dragonfruit en nog veel meer. Dus dat vind ik dan wel weer heel leuk. Ik hou wel van kunst, maar ik ga uiteindelijk altijd voor het eten.

Ik check waar je het lekkerste kan eten en ik bouw de reis daaromheen op. Via je smaakpapillen leer je als het ware het land kennen. In Vietnam hebben ze bijvoorbeeld koolrabi en baguettes. De koolrabi komt van de Nederlandse bezetting en de baguette natuurlijk van de Fransen. Zo zie je door het eten eigenlijk de geschiedenis van een land terug. Dat vind ik heel mooi eraan.

Heb je die fascinatie voor reizen en eten altijd al gehad of is dat op een gegeven moment ontstaan?

Ik ben opgegroeid in een puur Hollands gezin. Het was standaard aardappelen, groente en vlees wat de klok sloeg.

Ik vond het wel altijd al te gek om de lokale specialiteiten te proberen. Dat heeft ook wel vaak als resultaat gehad dat ik dacht ‘ he waar doet die lucht me nou toch aan denken?” En dat ik er dan achter kwam dat het de lucht van pens was. Wat we altijd aan de honden gaven. Met als gevolg dat ik dan spontaan over mijn nek ging. Haha. Maar het is wel dé manier om een land echt goed te leren kennen.

Gingen jullie vroeger veel op reis?

Nee helemaal niet. Daar was geen geld voor. Tot mijn veertiende was het altijd binnen europa. Spanje, Frankrijk en ook wel eens naar Engeland waar mijn moeder studeerde. Zo heb ik scones en high tea leren kennen. En in Spanje was dat natuurlijk paella, gamba’s, crema catala en het concept van tapas. En in Frankrijk maakte ik kennis met droge worst en de baguette natuurlijk en markten vol met allerlei lekkernijen.

Toen ik 14 was gingen we voor het eerst naar Maleisie. En ik dacht echt van wow, wat is dit? Die luchtvochtigheid kende ik natuurlijk helemaal niet, dus ik dacht ‘jee wat is dit voor Turks stoombad’. En alle eetluchtjes blijven in de luchtvochtigheid natuurlijk veel meer hangen. Dus op straat kreeg je de meest bijzondere geuren in je neus. Daar heb ik nog steeds echt wel mooie herinneringen aan.

Wat betekent reizen voor jou?

Het is voor mij echt het ultieme gevoel van vrijheid. Reizen is een enorme luxe. Zeker als je opgroeit in een gezin waar het soms een stuk minder ging, dan besef je dat des te meer. Het is ook fantastisch om in een land te zijn waar je de taal niet spreekt en de keuken niet kent.

Ik vind reizen ook vooral echt ontspannen. En bovendien vind ik het ook wel eens lekker om ergens te zijn waar niemand me kent. Dat ik gewoon in mijn string op het strand kan lopen zonder dat iemand er iets van vindt.

Als een land niet bekend staat om zijn keuken zou je er dan heen gaan?

Nee. Ik heb vaak daardoor landen van mijn lijstje afgestreept. Lekker kunnen eten is wel echt een vereiste. Ook als ik ergens heen ben geweest en het eten was niet lekker of valt tegen? Dan zal ik er nooit vrijwillig een tweede keer heen gaan! Ik zou niet weten waarom.

Ik ben ook wel eens naar Azië geweest en dan waren daar hele lieve mensen die dan voor ons kookten, maar waarbij ik dan wel dacht ‘dit kan het toch niet echt zijn?’

Als je een tip zou mogen geven aan iemand; welk land zouden we dan culinair niet mogen overslaan?

O dat zijn er heel veel, maar als de wereld weer helemaal open is zou ik morgen naar Vietnam willen. Zoet, zuur, pittig, glibberig, knapperig. De keuken van Vietnam heeft het allemaal.

Wat is het lekkerste wat je ooit at? Buiten Nederland dan.

Ja dat is moeilijk, want er zijn meerdere dingen. Ik heb ooit een gefrituurde citroengraskip gegeten op een eilandje ergens op straat in Thailand. De dag erna ben ik weer teruggegaan maar kon ik het niet meer vinden. Dat was echt mega. Soep dumplings bij Din Tai Fung die over meerdere plekken in de wereld zit. Babi Kalung op Bali. Slippery krab noodlesoep in Vietnam. In Japan fantastische Japanse cheesecake en zo kan ik nog wel uren doorgaan.

Dan is de volgende vraag misschien makkelijker. Wat is het smerigste wat je ooit at?

O ik heb ook echt wel heel veel vieze dingen gegeten. Het is niet leuk als een inktvis zo vers is dat het zich nog vastzuigt aan je gehemelte maar het is niet persé heel smerig. Ik heb ook slangenhart en slang gegeten in Vietnam. Ook niet meteen favoriet maar smerig is dan niet het goede woord.

Ik ben ooit in een vissaus fabriek geweest in Vietnam en daar liet iemand me een stukje van de vis proeven die al een maandje of drie stond te rotten. Daar kan ik nog steeds van kokhalzen als ik daaraan denk!

Je hebt nogal de naam dat je alles durft te eten. Hoe doe je dat zonder al van tevoren over je nek te gaan.

Dat is je gedachten op nul zetten. Bovendien kijkt mijn man me dan vanachter de camera streng aan. We staan altijd onder tijdsdruk als we dit soort dingen filmen dus het is ‘suck it up en slik het door’.

De techniek is mijn neus dichtdoen zonder mijn neus dicht te knijpen en dan zo snel mogelijk doorslikken. Emoties uit en niet over nadenken.

Zeg je ook wel eens nee?

Nee. O ik herinner me nu ook nog iets wat echt heel smerig was in Mexico. Daar hadden ze gebakken vogelspinnen en eentje daarvan was in chocolade gedipt, dus ik dacht hoe erg kan het zijn? Er zit chocola omheen! Maar die was van binnen warm en zweterig en ik nam een hap en toen kwam er soort pus-achtig spul naar buiten. Echt zo smerig!

Als je iets nieuws eet en het is heel lekker, geniet je er dan van of zit je meteen in je hoofd te bedenken hoe je dat thuis kunt omzetten in een eigen gerecht?

Nee ik geniet er altijd heel erg van en dan bestel ik meteen een tweede portie. Dus de eerste portie is genot en de tweede is analysatie. Dus wat zit erin, hoe is het klaargemaakt en dergelijke. En hoe kan ik het eventueel thuis maken.

Wat is het gekste wat je ooit deed op reis.

We waren in Japan en wasabi wordt daar op een berg verbouwd. Fuji-san wasabi. In Japan hebben we een vlucht genomen daarnaartoe, toen nog uren gereden en vervolgens was de bergpas zo nauw dat we niet meer met de gewone auto omhoog konden. Toen moesten we verder met een soort dinkytoy de bergpas op. Met zijn allen op elkaar gepropt. Verder omhoog en toen kwamen we uit bij een karretje wat via een rails omhoog ging en ik heb echt heel erg hoogtevrees. En toen was het ook nog eens zo dat er overal bloedzuigers waren. Dus iedereen zat van top tot teen onder de bloedzuigers.

Het uitzicht was wel fenomenaal en met stip de lekkerste wasabi die ik ooit gegeten heb, maar doodeng.

In reisland is er nogal veel veranderd de afgelopen anderhalf jaar. Ben jij daardoor anders naar reizen gaan kijken?

Je realiseert je wel dat reizen echt een enorme luxe is. Nog niet zo heel erg lang geleden kon niemand zich voorstellen dat we ooit zoveel zouden reizen. Reizen was voor de elite. Als je op reis ging, bracht je eerst een bezoek aan de kapper en trok je vervolgens je mooiste mantelpakje aan in het vliegtuig.

Nu zit iedereen in zijn travelwear te relaxen in het vliegtuig. Ik verheug me ontzettend op het moment dat de wereld weer echt helemaal open is. En het is hypocriet om te zeggen maar ik denk wel dat het goed is voor de wereld dat er wat minder gereisd is de afgelopen tijd.

Dus in dat opzicht vind ik het ook wel interessant om te kijken hoe je tegenwoordig met reizen omgaat. Met de trein reizen is bijvoorbeeld duurder maar wel een stuk duurzamer. Dus dat zijn wel opties die ik nu meer verken.

Ik noem elke keer twee dingen en daar moet je er eentje van kiezen

Pasta of taco: Pasta

Cocktails of wijn: Wijn

Kreeft of Steak: Kreeft

Fine dining of local eating: local

Cheesecake of cupcake: Cheesecake

Thailand of Vietnam: Vietnam. Vietnam voor het eten dan en Thailand voor de leisure.

Mexico of Amerika: Mexico

Hotel of appartement: Hotel

Vliegtuig of auto: Vliegtuig

Balut of slangenbloed: slangenbloed. Balut valt op zich ook wel mee. Het is een soort knapperig ei.

Vis of vlees: vis

Cuba of Rusland: Allebei nog niet geweest maar dan kies ik toch voor Rusland. Is een groter land.

Heb je nog enige woorden van wijsheid die je graag wilt delen?

Ja, want de vraag die iedereen me altijd stelt is hoe ik al dat eten kan eten en dan niet ziek wordt.

Ik word dus echt altijd ziek, dus maak je niet druk. Het hoort er een beetje bij. Wil je het minste risico lopen om ziek te worden, ga dan kijken naar zo heet mogelijke bereidingen. Frituren is dus altijd goed. Kies een restaurantje of foodstall uit met een lange rij. Zit er niemand? Loop dan een stukje verder!

Tot zover dit interview met Miljuschka, die hopelijk binnenkort weer een nieuw reisprogramma op kan gaan nemen. Ik heb er in ieder geval flink honger van gekregen!